Sıklamen Çiçeği Nasıl Bakılır ve Çoğaltılır?

Sonbahar ve kış aylarında çiçek açan sıklamen çiçeği (cyclamen persicum), kış mevsiminden hoşlanan ancak yaz mevsimine tahammülü olmayan, yumrulu ve çok yıllık bir bitkidir.
Sıklamen, sonbahar ve kış ayları boyunca çiçekli olarak kalır. Yazın durgunluk dönemine girdiğinde yumrularına kadar kurur, her sonbaharda tekrar çabucak büyür.

Sıklamen Çiçeği

Sıklamen; Türkiye’de ormanlık bölgelerde, kayalık alanlarda, çalı diplerinde doğal olarak yetişir.
Tohumları, yazın sonlarında ekilebilir. Çiçeklenmeleri hemen hemen 18 ay alır. Uzun süre canlı kalabilmesi için yetiştirilme sürecinde doğru sıcaklık ayarlanmalı, sulama ve gübreleme işlemlerine özen gösterilmelidir. Doğru bakım ile her sonbaharda yeniden açtığında çiçeklerin canlılığı artacaktır.

Evde yetiştirilmeye uygun olan hoş kokulu sıklamen mor, kırmızı, pembe ya da beyaz renkleriyle; kalp şeklinde yaprakları ve türüne bağlı olarak değişen düz ya da kıvırcık yaprak uçlarıyla evinize farklı bir hava katacaktır.
Kış mevsiminin tatil beldelerinde popülerleşen sıklameni, seraların ve marketlerin raflarında göz alıcı çiçeklerini sergilerken de görebilirsiniz.
Bilmenizde yarar var: Sıklamen çiçeği hem hayvanlar hem de insanlar için zehirlidir!

Sıklamen Çiçeğinin Anlamı Nedir?

Sıklamen çiçeğinin anlamı ‘’aşk’’tır. Aşkın en güzel dile getiriliş şekli olan sıklamen çiçeği, anlamı gibi bir özen ister. Eğer bitkinize ilgili davranırsanız tıpkı aşk duygusu gibi size olumlu geri dönüşler yapar. Bunun yanı sıra sıklamen çiçeği aşk gibi hassastır ve ilgisizlik, bu çiçeği öldürmeye yeter…

Sıklamen Çiçeği Türleri

Sıklamen çiçeğinin bilinen çok sayıda harika türü vardır. Uzun bir dönem boyunca da çiçekleri açık kalabildiği için bitkinizi, açınca tam olarak nasıl görüneceğinden emin olarak alabilirsiniz. İşte, sıklamen çiçeğinin birkaç popüler türü:

Sierra series: Bu bitkilerin 5-15 santimetre genişliğinde, beyaz, pembe, somon, kırmızı, eflatun ve mor çiçekleri vardır.
Scentsation: Bu türün etrafa güçlü ve etkileyici bir koku yayan çiçekleri pembe ve kırmızı renktedir.
Victoria: Bu türün, üzerinde yer yer kırmızı tonlar görülen kıvrık çiçekleri beyaz renktedir.

Sıklamen Çiçeği Bakımı

Özellikle de çiçekçilerin yetiştirdiği sıklamenler genellikle kapalı ortamda, saksıda büyütülür.  Havaların ısınmasıyla beraber bu bitkinin durgunlaşması kolaylaşır; fakat evinizi serin tuttuğunuz takdirde bitkinizin tamamen durgunlaşmama ihtimali de vardır. Bunun yerine, bitkiniz birkaç yaprağını dökebilir, çiçeklenmeyebilir.
Sıklameni tohumdan yetiştirmek biraz zordur. En iyisi, saksısına yerleşip gelişmiş bir bitkiyi evde yetiştirmek üzere alıp serpilmesini izlemektir.

Sıklamen çiçeği doğrudan güneş gören ortamlara muhafaza edilmemelidir. Bitkinin soğuk ortamlardan hoşlandığı unutulmamalı ve pencere önü, balkon gibi doğrudan güneş ışığı alan bölgelere konulmamalıdır. Ancak haftada bir gün, birkaç saatliğine güneş alan bir yere koymanız, onun gelişimini olumlu etkileyecektir.
Yaz aylarında sıklameninizi hava sirkülasyonu iyi olan serin ve karanlık bir yerde tutmanız en iyisidir.
Sıklamenler aşırı sıcakları, cereyanda kalmayı ya da kuraklığı sevmezler. Onlar için ideal olan, doğal çevrelerini taklit eden bir iklimde büyümeleridir. Sıcaklığın gece vakti 5-10 santigrat derece, gündüz ise 15-21 santigrat derece arasında olması idealdir.
Yapraklar henüz dökülmediyse bitki aktif olarak büyüyor demektir. Bu dönemde toprağın üstündeki 2.5 cm civarı bir bölüm kuruduğunda bitkinizi sulamalısınız. Suyu yapraklara ya da bitkinin taç kısmına (gövdenin köklerle birleştiği yere) değdirmemeye özen gösterin; zira bu durum çürümeye sebep olabilir. Bitki durgunlaştığında (yapraklarının çoğu ya da tamamı döküldüğünde) toprağın tamamen kurumasını önlemek adına onu arada bir sulayın.

Sıklamen çiçeğini sulamanın bilinen yöntemlerinden bir tanesi saksıyı bir tepsinin üzerine koyduktan sonra köklerin nemi çekmesini sağlamak için tepsiyi sulamaktır.

Özellikle de kış boyu hakim olabilecek yüksek nem oranı bu bitkiler için elzemdir. Nemi artırmak için bitkinizi su ve çakıl taşlarıyla dolu bir tepside tutmalı, saksının devamlı olarak suyla temas etmediğinden emin olmalısınız. Çünkü bu durum bitkinizin köklerini çürütebilir.
Sıklamen çiçeği, kısmen asidik toprak pH’ına sahip olan, organik olarak verimli ve iyi drene edilmiş bir toprakta büyümeyi tercih eder. Bitkinizi saksıda yetiştirecekseniz sıradan bir toprak karışımı kullanabilirsiniz. Topraktaki asit oranını artırmak için toprağa biraz turba yosunu katmanız da mümkündür.
Sıklamen çiçeğinizi, yapraklarını henüz dökmemişken birkaç haftada bir nitrojeni az olan, seyreltik bir sıvı gübreyle besleyin. Bitkiniz çiçek açana kadar 2 haftada bir gübre vermeniz tavsiye edilir. Sıklamen çiçekleri açmaya başladığı zaman ise her 1 ya da 2 ayda bir uygun gübreler ile bitkinizi beslemelisiniz. Gübre verme işlemi, sıklamen çiçeği için uyku döneminde sonlandırılır.
Her ne kadar verimli bir toprak kullanıyor olsanız da vitamin kullanımını da ihmal etmemeniz gerekir. Hatırlatmakta yarar var: Bitki vitaminleri edindiğiniz zaman, üstündeki ölçekleri iyice okumalısınız. Fazla vitamin, çiçeğinizi boğabilir. Ölçekteki belirtilen miktardaki vitamini ve suyu karıştırıp sulama suyu olarak belirli zaman aralıklarında kullanabilirsiniz.
Saksıda büyütülecek çiçeklerin saksısı az ve küçük delikli seçilmelidir. Alt kısmında büyük delikler olan saksılar, suyu kısa bir süre içerisinde dışarı atacağı için nem dengesi istenildiği oranda sağlanamaz.

Çiçeklenme Gözlendikten Sonra Sıklamen Bakımı

Sıklamen bitkisi çiçek açtıktan sonra hareketsizleşir. Bu dönem sıklamen çiçeği için uyku dönemi olarak da adlandırılabilir. Uyku dönemine giren sıklamen çiçeklerinin yapraklarında sararma gözlemlenmesi oldukça doğaldır.
Bu süreç 2 ay kadar sürebilir. Bu süre zarfında bitkinize özen göstermeye devam ederseniz, 2 aylık süre dolduğu zaman çiçek açma döngüsü tekrarlanır.
Bu dönem içerisinde bitkinizin öldüğünü düşünmemeniz gerekir. Ölü yapraklar gözlenmesi normaldir ve bu yaprakları saptan ayırmanızda herhangi bir mahsur yok.

Yapraklar öldüğü zaman sulama işlemine devam etmemeniz gerekir. Bu süreçte çiçeğinizi nispeten karanlık ve serin bir yerde 2 ay muhafaza edebilirsiniz.
Eğer çiçeğinizi saksı yerine açık havada bir toprağa ektiyseniz, herhangi bir yer değiştirme işlemi yapmanıza gerek yok. Açık havada ekilmiş olan sıklamen çiçeği, bu süreci doğal olarak geçirecek ve belirli bir süre içerisinde tekrar canlanacaktır.

Uyku Döneminde Sıklamen Bakımı

Uyku dönemine girmiş olan sıklamen çiçeği bakımı için bazı hususlara dikkat etmelisiniz. Bir sonraki çiçeklenme döneminde bitkinizin daha canlı gözükmesini sağlayabilmek amacıyla doğru bir bakım yapmanız oldukça önemli.
Aşağıdaki listede, sıklamen çiçeğinin bir sonraki çiçek açma döneminde yeniden enerji kazanması için yapmanız gerekenleri sıraladık:

Yapraklarda solma ve sararma durumu gördüğünüz zaman bir makas yardımı ile bu yaprakları gövdeden ayırın.
Solma gözlenmeye başlandığı zaman sulamayı birden kesmek yerine azaltarak sonlandırın. Eğer sulama işlemini sürdürmeye devam ederseniz tomurcuklanmaya hazırlanan bölgeler çürür.
Bu işlemden sonra su ve gübre verme işlemini sonlandırmanız ve bitkiye ekstra bir işlem yapmayı bırakmanız gerekir.
Yumru gözlendiği zaman, yumrunun üst kısmı toprağın dışında kalacak şekilde bir saksıya aktarmanız gereklidir.
Eylül ila aralık ayları arasında bitkiniz canlanmaya hazır hâle gelir. Bu dönemde iyi bir sulama işlemiyle birlikte bitkinizin konumunu ışık alan bir bölge ile değiştirmeniz önemlidir.

Yeniden Çiçek Açma Döneminde Sıklamen Çiçeği Bakımı

Sıklamen çiçekleri, daha önce de belirttiğimiz üzere bir süre uykuya geçer ve karanlık bir alana kaldırılır. Bu sürenin sonunda çiçeği kontrol ederek yeniden güneş alan ancak serin bir mekana geçişini sağlayabilirsiniz.
2 aylık süreçte bitkiniz sulama işlemi görmediğinden dolayı, yeniden çiçek açma sürecine hazırlık döneminde sulama oldukça önemlidir. Bu sulama için öncelikle sıklamen çiçeği saksınızı kontrol etmeli ve tomurcuklanmanın olup olmadığına bakmalısınız.
Eğer tomurcuklanma var ise bitkinizi su dolu bir kapta bir saat bekletebilirsiniz. Ancak çiçeğin sadece saksının altındaki deliklerden su almasına dikkat edin. Aksi hâlde sıklamen çiçeği yapraklarında su çürükleri oluşabilir.
Eğer tomurcuklanma fazla ise çiçeğinizin rahat büyüyebilmesi için daha geniş bir saksıya aktarmanız gerekir. Eğer bunu yapmazsanız çiçek büyüdükten sonra kökler birbirine karışacağı için ayrı saksılara konumlandırmak, çiçeğe zarar vermenize neden olabilir.

Sıklamen çiçeği bakımı, yapraklarda büyüme görülmesi ile eski rutine döner. Bu rutinde, yine sulama başlar ve bitki gübre ile desteklenerek güçlendirilir. Hava değişimleri ile belirli bir müddet sonra senelik rutin tekrarlanır ve sulama işlemi bitirilerek sıklamen, daha karanlık ve serin bir bölgeye yerleştirilir.

Saksıya Dikme ve Saksı Değişimi

Sıklamen çiçeğinizi ilk kez saksıya dikerken yumrunun etrafında 2.5 santimetrelik boşluk kalmasına olanak verecek bir saksı tercih edin. Yumruyu toprak karışımının içine yerleştirin ki topraktan hafifçe başını uzatabilsin.
Sıklamen çiçeğinin saksısı iki yılda bir değiştirilmelidir. Bu işlemi bitkiniz yazın durgunlaştığında taze bir toprak karışımı ve biraz daha büyük bir saksıyla gerçekleştirebilirsiniz. Bitkinizin saksısını değiştirmek için şu adımları takip edin:

Yeni saksınızın yarısını toprak karışımıyla doldurun.
Ardından, yumruyu ilk saksıdan çıkarıp etrafındaki toprağı çırpın; fakat durulamayın.
Yumruyu yeni saksının içine yerleştirin. Yumrunun en üst kısmı saksının ağzından 5 cm kadar taşabilir. Sonrasında ise saksıya tekrar toprak karışımı ekleyebilirsiniz.
Saksıyı yazın geri kalanında gölge alan, kuru bir yerde tutun.
Eylül ayı civarında saksınızı sulamaya başlayabilirsiniz. Bu dönemde artık yeni büyüyen kısımları da görebilmeniz gerekir.

Sıklamen Çiçeği Soğanı Nasıl Saklanır?

Yaz mevsiminde sıklamenin çiçekleri ve yaprakları dökülür, toprağın altında soğanı kalır. Sıcak havalarda çiçek açmayan sıklamen, yaz aylarında iyi muhafaza edilmelidir. Zira, bir sonraki soğuk dönemlerde daha verimli çiçek açabilmesi, iyi bir saklanma süreci sayesinde sağlanır.

Sıklamen çiçeği soğanının kış aylarında olduğu gibi direkt ışık almayan yerlerde muhafaza edilmesi gerekir. Ancak mümkün ise daha serin ve daha karanlık bir ortama yerleştirilmelidir. Bu sayede tomurcuklanma verimi artacaktır.

Sıklamen Çiçeği Hastalıkları

Her canlı gibi bitkiler de bazı hastalıklar ile karşı karşıya kalabilmektedir. Bitkilerde meydana gelen hastalıklar şunlardır:

Böcekler
Toprak
Genetik yapı
Tohum
Rüzgar
Işık
Yağmur
Yanlış sulama
Sıcaklık

Bu hastalıklar bitkinin ölümüne, solmasına, tomurcuk verememesine, sarkmalara yol açabilmektedir. Eğer bakımını yaptığınız sıklamen çiçeği, bu sorunlardan dolayı olumsuz etkileniyorsa bazı yöntemler ile çiçeğinizi eski haline döndürebilirsiniz.

Sıklamen Çiçeğinin Tomurcuklanmama Sorunu

Her hassas bitki gibi özenli bir bakım gerektiren sıklamen, belirli bir süre boyunca tomurcuk açmadıysa nem ve sıcaklık ile ilgili bir sorun olduğunun göstergesidir.

Muhafaza edildiği ortamın gündüz 15 – 18 °C arası, gece ise 10 °C civarı bir sıcaklıkta olmasını ister. Eğer bu ısı seviyelerinden daha yüksek ya da düşük bir ortamda tutulursa gelişme sorunları baş gösterebilir.
Bu çiçeklere doğrudan gelen ışık zarar verir. Yani, sıklamen çiçeklerini direkt olarak güneş gören bir yerde tutmak yerine, dolaylı olarak ışık gören (odanın pencereye yakın olmayan bir köşesi gibi) bir konuma bırakırsanız, tomurcuklanma evresinde herhangi bir sıkıntıyla karşılaşmazsınız.
Sıklamen çiçeği; yaprak, gövde ve çiçek kısmından itibaren sulanmaktan hoşlanmaz. Sadece kökten alacağı nem, sıklamen için idealdir. Aksi hâlde çiçeğinizde çürümeler gözlenir. Bu çürükler tomurcuklanmayı engeller.
Eğer sulama esnasında sadece köklere su değdiremiyorsanız, bir tabağa su koyup saksıyı üzerine yerleştirebilirsiniz. Bu sayede saksının altındaki deliklerden gerekli su köklere ulaşır. 15 dakika içerisinde yeterli oranda nem, kökler tarafından emilir.
Her bitkide olduğu gibi sıklamen çiçeğinde de solan yapraklar nazik bir şekilde ayrılmalıdır. Bu sayede yeni yaprakların oluşumu sağlanır. Ancak sararan yapraklar gövdeden ayrılmazsa bitkiniz özgürce yeni bir yaprak oluşturamaz.

Sıklamen Çiçeği Akar Sorunu

Sıklamen çiçeği, doğru bir şekilde bakılıyorsa ancak yine de çiçek vermiyorsa bunun sebebi akar adında bir böcek türü olabilir. Pek çok bitkide gözlenebilen ancak pek fazla hasara neden olmayan akarlar, en hassas bitkilerden bir tanesi olan sıklamen bitkilerine oldukça zarar verir.
Gözle görülmesi oldukça zor olan bu böcekler, bitkiden bitkiye de bulaşır. Yani evinizde başka bir bitki daha varsa bu bitkiler arası akarlar geçiş yapmış olabilir. Akarlar, böcek ilaçlarına dayanıklıdır ve kolay kolay bulundukları çiçekleri terk etmezler. Bu nedenle evinizdeki bitkileri atmanız gerekebilir.
Sıklamen çiçeğinizi çöpe atmak istemiyorsanız, gerekli koruyucu kıyafetleri giyerek gereken işlemleri yapmaya başlayabilirsiniz. Öncelikle, bitkiyi odadan dışarı çıkarmamanız gerektiğinin farkında olmalısınız.
Zira odanın dışına çıkan akarlar, evin başka odalarında yayılma gösterebilir. Sıklamen çiçeği üzerindeki açmayan tomurcukları dikkatli bir şekilde kesin ve akarların bir kısmından bu sayede kurtulun.

Ardından, baş aşağı olacak ve toprağa değmeyecek şekilde, 40 °C sıcaklığında bir suyun içerisine daldırın. Bu sıcaklık akarları çıkartmaya yetecektir. Suyun 40 derecede sabit kalması da oldukça önemlidir. Bu işlemden 15-20 dakika sonra çiçeği sudan çıkartabilirsiniz.

Sıklamen Çiçeği Sarkma Sorunu

Çiçeğiniz bazı durumlarda sarkabilir. Bunun sebebi doğal evrelerden bir tanesi olabilir. Çünkü sıklamen çiçeği, yaz aylarında solma eğilimi gösterir ve kış ayları geldiği zaman yeniden canlanır. Eğer sıcak havaların artması sebebi ile solma döngüsüne girdiyse bu durum için sadece bir sonraki soğuk mevsimi beklemeniz yeterli olacaktır.
Yeteri kadar su verilmediği zaman her bitki gibi sıklamen çiçeği de solma göstergesi olarak sarkabilir. Bu durumun nedeninin sulama olduğundan emin olmak için saksının toprağını elinizle kontrol etmeniz gerekir.
Eğer toprak, kum gibi küçük parçalar hâlinde elinizden dökülüyorsa bitkinize yeteri kadar su vermediğiniz anlamına gelir. Su verirken dikkat etmeniz gereken şey fazla su vermemektir.
Yukarıda belirttiğimiz gibi sorunlar ile karşı karşıya kalmamak adına sulama işlemi, sıcaklık dengesi, gübre kullanımı gibi detaylara dikkat etmelisiniz.

Sıklamen Çiçeğinin Yaprakları Neden Sararır?

Eşsiz güzellikteki sıklamen çiçeği, temastan fazla hoşlanmaz. Aynı toprakta farklı türden bir çiçekle beraber yaşamakta zorlanır. Bu nedenle yapraklarda sararma gözlenebilir.
Eğer çiçeğiniz ile aynı toprağı paylaşan başka bir bitki var ise bitkileri başka bir yere aktarmanız gerekebilir. Ancak sararmaların nedeni sadece bu olmayabilir…
Sıklamen çiçeği, daha önce de belirttiğimiz gibi uyku dönemine geçiş yaptığı zaman yaprakları solar ve 2 aylık bir yenilenme sürecine giriş yapar.
Bu süreç içerisinde bitkiniz ölmez, sadece sıcak havalara karşı almış olduğu koruma mekanizmasını devreye sokar. 2 aylık süre dolduğu zaman bitkiniz tomurcuklanmaya başlar.

Eğer çiçeğiniz, ihtiyacı olandan daha az sulanıyorsa bu da yapraklarda sararmaya neden olabilir. Sıklamen çiçeğinin konumlandırıldığı toprağı sürekli olarak kontrol etmeli ve suya ihtiyacı olup olmadığını toprağa dokunarak anlamalısınız.
Toprağın kurumuş ve kumlaşmaya başlamış olması, yaprakların sararmasına neden olacak faktörlerden bir diğeridir.