Orkide Hakkında Sık Sorulan Sorular

Çiçekli süs bitkilerinin arasında özel bir yerde duran orkide çiçeği bakımı ve yetiştirilmesi ile ilgili geniş bilgileri daha önceki içeriklerimizde vermiştik. Buradan evterapisi.com/orkide-cicegi-bakimi-ve-yetistirilmesi okuyabilirsiniz.
Bu içeriğimizde orkideler ve orkide bakımı ile ilgili en çok sorulan soruları cevaplamaya çalıştık. Keyifle okuyun…

Orkide Yetiştirmek Zor mu?

Hayır. Orkide yetiştirmek, pek çok popüler çiçekli bitkinin bakımından daha zor değildir. Diğer tüm bitkiler gibi orkide de suya, gübreye, ışığa ve havaya ihtiyaç duyar. Bahçenizde ya da evinizde başka süs bitkilerine bakıyorsanız orkideye de pekala bakabilirsiniz.

Orkideler Aşırı Pahalı Değil mi?

Artık değiller. Bir zamanlar varlıklılar için bir hobi sayılan bu güzel bitkinin fiyatı, günümüzde her bütçeden insana hitap edecek düzeyde. Modern üreme yöntemleri bakıcıların bitkileri makul fiyatlarla yetiştirmelerini mümkün kılıyor. Dilediğiniz kadar az para harcayabilirsiniz. Gelin görün ki, bir orkideye sahip olmaya çalışmak bir yer fıstığı yemeye çalışmakla eşdeğerdir.

Tüm Orkideler Birbirinin Aynısı mıdır?

Tam tersine. Başka hiçbir bitki familyası böylesine çeşitli değildir. Ne de olsa, orkide familyası, neredeyse mümkün olan her alanı işgal eden genişliği ile en kalabalık bitki familyasıdır. Serçe parmağı uzunluğundaki Mystacidium caffrum cinsinden tutun da 6 metrelik Renanthera storei cinsine kadar orkidelerin şaşırtıcı derecede farklı şekilleri, formları ve büyüme biçimleri mevcuttur. Bazı orkideler sivrisinekten bile küçük çiçekler açarken diğerlerinin çiçekleri yemek tabağı büyüklüğünde olabilir. Sizin aşina olduğunuz korsaj orkide, muntazam bir şekilde bakıldığı takdirde kolaylıkla büyüyebilecek binlerce etkileyici türden yalnızca biridir. Üstelik, günümüzdeki yayılma yöntemleri ve güncel melezleştirme trendleri ile eskisinden çok daha fazla seçenek bulunmaktadır.

Orkideler Parazitli midir?

Kesinlikle hayır! Dünya çapında yetiştirilen yaklaşık 20.000 orkide türü arasından hiçbiri parazitli değildir. Doğada pek çok orkide bir büyüme biçimi olarak ağaçlara ve çalılıklara tutunur; ancak tutundukları ağaçlardan hiçbir şey almazlar ve onlara hiçbir şekilde zarar vermezler. Ağaçların üzerinde büyüyen orkidelere epifit ya da asalak olmayan konuk bitki denir.

Orkidelerin Ömrü Kısa mıdır?

Çoğu uzun ömürlüdür. Gerçek şu ki, doğru bakımla bazı türleri neredeyse ölümsüzdür. Geçmişte yayılmaya ve bölünmeye başladığı bilinen ve 19. yüzyılda keşfedilen orkideler günümüzde halen varlıklarını sürdürmekte ve çiçek açarak dünyaya güzellik katmaktadır.

Orkidelerin Çiçekleri Ne Kadar Süre Dayanır?

Orkide cinsine ve yapılan bakımın niteliğine göre değişir. Cattleya cinsinin çiçek hibridlerinin bitki üzerinde 1 ila 4 haftaya kadar dayanabildiği bilinmektedir. Phalaenopsis cinsinden olanlar ise genellikle 1 ila 4 aya kadar dayanmaktadır. 

Orkideler Ne Sıklıkla Çiçek Açar?

Benzer şekilde, bu durum da bitkiden bitkiye değişmektedir. Bazıları yılda bir kez açarken diğerleri yılda birkaç kez açar, bazıları ise devamlı olarak açmaktadır.

Orkideler Güzel Kokar mı?

Bazıları öylesine rayihalıdır ki onlarla koskoca bir serayı ya da bir oturma odasını kokuya bulamak mümkündür. Bazı orkide kokularının tarifi imkansızdır, bazıları ise ahududu, hindistan cevizi, leylak ve turunçgiller gibi bilindik, aşina aromalara sahiptir. Bazı orkideler hiç kokmamakla birlikte polenleşmenin gerçekleşmesi için böcekleri ve kuşları biçimleri ve kokularıyla etkilerler. Böylece, türlerin yaşam döngüsünü de sürdürmüş olurlar.

Orkideleri Bulunduğum Yerden Başka Bir Yere Gönderebilir miyim?

Elbette. Pek çoğu saksıda veya sepette yetiştiği için herhangi bir yere taşınabilir. Bazı bakıcılar çiçekli bitkileri evlerinin dikkat çeken, canlı odak noktaları olarak kullanırlar. Orkidelerin gösterilere de düzenli olarak gönderildiği ve buralarda satıldığı bilinmektedir. Yine de, makul olmakta yarar var. Satın aldığınız bir orkideyi sıcaktan yanan ya da soğuktan adeta buz kesen bir arabanın içinde bırakmayın. Aksi halde, sonuç hüsran olacaktır.

Orkidemi Nasıl Sulamalıyım?

Orkidenizin suya ihtiyaç duyup duymadığını belirlemek için bir kurşun kalem ya da çöp şiş kullanabilirsiniz.
Orkideleri aşırı sulamak, az sulamaktan çok daha kötü sonuç vererek orkidelerin solmasına neden olur. Bu nedenle, aşırı sulama yapmaktan kaçının. Devamlı nem, köklerin küflenmesine yol açacak, bu da bitkinin besinsiz kalıp en nihayetinde yapraklarının da solmasıyla ölümüne sebep olacaktır. Tipik öneri, bitkiyi, kurumadan bir gün önce sulama yönündedir. Kuru bir bitkinin ağırlığını ölçmek için bitkiyi kurumaya bırakmanız halinde bitkiniz ölmez ve bu yöntem, bitkilerinizi çok daha iyi yetiştirmenizi sağlar.
Bir başka önlem ise kurşun kalem yöntemi kullanılarak alınabilir (ucu açılmış bir kurşun kalemin sivri ucu bitkinin tam ortasına batırıldığında bitkinin suyu yeterliyse ıslaklığın rengi koyulaşacaktır). Ayrıca, eskilerin yöntemi de rahatlıkla işinizi görebilir -parmağınızı bitkinin ortasına sokun. Elinize ıslaklık geliyorsa bitkinin suyu yeterlidir. Bitkinizi ne zaman sulamanız gerektiği konusunda emin değilseniz bir gün daha bekleyebilirsiniz.

Dengeli Sulama Nedir?

“Dengeli sulama”, bitki sulama konusunda en sık verilen tavsiye olmasına rağmen en kıt şekilde izah edilendir. Çoğu bitki plastik saksıda yetiştirildiğinden yerinde bir teşhis bitkinin ağırlığına bakılarak yapılabilir: bitki ağırsa sulamanız gerekmez; hafifse suya ihtiyacı vardır. Biraz pratikle herkes saksıda kalan nem miktarını kolayca belirleyebilir.

Orkidenizi sabahın erken saatlerinde sulayın. Böylece, orkidenizin taç kısmında olduğu kadar yapraklarının üzerindeki suyun da gece yarısına kadar tamamen buharlaşmasını garantileyebilirsiniz. Eviniz çok sıcaksa veya düşük nem oranına sahipse orkidenizi muhtemelen daha sık sulamanız gerekecektir. Bitkinizi sulamak için en ideal yer mutfak eviyesidir. Ilık su tercih edin (tuzu azaltılmış ya da damıtılmış su kullanmayın), bitkinizi yaklaşık 15 saniye boyunca sulayın ve saksının içini tamamen ıslattığınızdan emin olun. Ardından, bitkinizi yaklaşık 15 dakika boyunca suyunu süzdürmeye bırakın. Bitkiniz bu aşamada kuru görünebilir; ancak endişelenmenize gerek yok. Onu yeterince sulamış olacaksınız.
Bitkiler sulandıktan sonra saksılarına yerleştirilmelidir, böylelikle saksılar suda beklemez. Bazı insanlar saksılarını “nem tepsilerine” ya da taşla veya çakılla ve suyla dolu tepsilere ya da sosluklara koymayı tercih ederler. Saksı, çakılların üstüne su çizgisini geçecek şekilde yerleştirilir. Bu yöntem, saksının dibinin suya dalmasını önlediği gibi bitkinin nemini artırıp saksının altında hava sirkülasyonu oluşmasını da sağlar.

Orkidemi Nasıl Beslemeliyim?

Tecrübeli orkide bakıcıları orkidelerini haftalık olarak az da olsa gübreliyorlar.
Orkidelerin düzenli olarak beslenmesi gerekir. Bakıcılar, “ihtiyaç duyulan tüm eser elementleri” içeren, 20-20-20 gibi “dengeli” bir gübre kullanmayı öneriyorlar. Kullanmayı tercih ettiğiniz gübre formülasyonu ne çeşit olursa olsun gübreniz çok az miktarda üre içermelidir veya içeriğinde hiç üre bulunmamalıdır. Hangi gübreyi kullanmanız gerektiği konusunda kafanız karışıksa diğer saksı bitkileriniz için kullanabileceğiniz herhangi bir gübreyi tercih edebilirsiniz.

Orkideler için az miktarda gübre, fazla miktarda gübre kullanımından çok daha iyidir. Çoğu bakıcı “azar azar, haftalık olarak gübreleme” yaklaşımını öneriyor. Bu yaklaşım, orkide için ayda bir tam doz gübre kullanmaktansa orkide her sulandığında damıtılmış (1/4 kuvvetinde) bir gübre kullanmayı esas alıyor. Ayrıca, gübre kuru kökleri yakabileceğinden tamamıyla kurumuş bir bitkiyi gübrelememek en iyisidir. Öncelikli olan sulamadır; ardından gübre çözümüne başvurulmalıdır.

Orkidemin Saksısını Ne Zaman Değiştirmeliyim?

Orkideniz saksınızın kenarından taşmaya başladıysa saksınızı değiştirmenizin vakti gelmiş demektir!
Orkide bitkisinin saksısı, bir nedenden ya da iki birleşik nedenden dolayı değiştirilmelidir: Saksıdaki toprağın genellikle ölü kökler yüzünden çökmesi ya da bitkinin kaptan taşacak şekilde büyümesi… İlk ihtimal söz konusuysa daha geniş bir saksı gerekmeyebilir. Bitkinizi yetiştirmek için kullandığınız materyali değiştirmeniz yeterli olacaktır. İkinci ihtimalde ise bitkiyi bölmeniz veya daha geniş bir saksıya taşımanız gerekir. Yepyeni bir karışım her zaman için idealdir. Pratik olanı bitkinin üst bölümünü, yani yapraklardan oluşan kısmını değil de alt bölümünü, kök kısmını saksıya dikmektir.

Orkide Dikmek İçin En İyi Malzeme Hangisidir?

Aliflor adı verilen yayvan kil ürünü bitki dikiminde tek başına popüler bir malzeme olmakla beraber toprak karışımlarında katkı maddesi olarak da tercih edilebilmektedir.

Taze, suyu çabucak emen fakat aynı zamanda su tutan bir malzeme, bitkinin güzel bir şekilde büyümesi için gerekli olan sağlıklı bir kök sistemi elde etmek bakımından elzemdir. Bakımında ister kabuklu bir karışım tercih edilmiş olsun (suyu güzel emer, sulama hatalarını kolayca tolere eder; ancak nispeten hızlı bir şekilde dağılır) ister turf içeren bir karışım (nemi iyi hapseder; fakat daha özenli sulama ve sık sık saksı değişimi gerektirir) ya da inorganik, hidroponik bir yöntem kullanılsın, orkideler bugüne kadar pek çok farklı malzeme ile başarılı bir şekilde yetiştirilmiştir.

Orkideme Evin Hangi Bölümünde Bakabilirim?

Güneydoğu cepheli bir pencere, orkide yetiştirmek için gerekli olan yoğun ışığı sağlar.
Güneydoğu tarafına bakan pencereler orkideler için mükemmeldir. Batı cepheli pencereler öğleden sonra fazla sıcak olur; kuzeye bakanlar ise genellikle fazla karanlıktır. Dikey bir perde ışık gölgesini yansıtacaktır. Aşırı miktarda doğrudan ışık yaprakların güneşte yanmasına sebebiyet verir. Bu nedenle, mevsimler değiştikçe bitkilerin yerini de değiştirmek gerekebilir. Işık miktarını ayarlamak için bitkileri pencereden uzaklaştırabilir veya pencereye bakacakları şekilde yerleştirebilirsiniz. Yaprakların cama değmemesine özen göstermelisiniz. Kışın soğuk bir iklimde pencere camına değen yapraklar donabilir.
Yaprakların rengine bakarak ışık miktarının yeterli olup olmadığını anlayabilirsiniz. Çoğu ev bitkisinin dikkat çeken, canlı ve koyu yeşil tonu orkide yapraklarında görülmek istenen bir renk değildir. Çim yeşili rengi (sarımsı tonlar içeren açık veya donuk yeşil) bitkinin çiçek açması için yeterli ışığı aldığının göstergesidir.

Orkidem Neden Yeniden Çiçek Açmıyor?

Tüm bitkiler gibi orkide de çiçeklenmek için yeterli ışığa ihtiyaç duyar.
Yetersiz ışık, orkidenizin yeniden çiçek açmasının önündeki en büyük engeldir. Yaprakların rengi, ışık miktarının yeterli olup olmadığı konusunda size fikir verecektir. Çoğu ev bitkisinin çarpıcı, canlı ve koyu yeşil tonları orkide yaprakları için pek ideal değildir. Çim yeşili rengi (sarımsı tonlarda açık veya donuk yeşil) bitkinin çiçek açmak için yeterince ışık aldığını kanıtlar niteliktedir.

Evde Bakmak İçin En İdeal Orkide Hangisidir?

Phalaenopsis cinsi orkide, ortalama ev şartlarında sorunsuzca büyüyecektir.
Piyasadaki en geniş çapta ulaşılabilir durumda olan orkide türlerinden biri aynı zamanda ev için en ideal olanıdır -Afrika menekşesi ile aynı şartlarda kolaylıkla bakılabilen, güve orkidesi adıyla da bilinen phalaenopsis. Bir diğer ideal seçenek ise aynı derecede etkileyici yapraklara sahip olan ve çiçek açmasını takip eden haftalarda ev şartlarında tekrar çiçek açabilen paphiopedilumdur (venüs çarığı).

Orkide Alırken Nelere Dikkat Etmeliyim?

Sağlıklı bir orkidenin kabarık, haşeresiz ve pürüzsüz yaprakları olmalıdır.

Gerek perakendeci gerek bayici olsun pek çok müşteri, günümüzde, kendilerini, en azından onlar için tamamen yeni sayılan bir bitki türünü, orkideleri satın almaya yönelik kararlar verirken buluyorlar. Peki, nelere dikkat etmeliler? Satış değeri nasıl artırılabilir? Hem satıcı hem de müşteri için hayati öneme sahip olan raf ömrü en iyi nasıl anlaşılır?

İşte 3 Faydalı İpucu

Bitki
Yetiştirileceği kapla orantılı olmalı, toprak karışımında kökleri bulunmalı, temiz, pürüzsüz, kabarık olmalı ve donuk yeşil tonlara sahip olmakla birlikte görünürde herhangi bir haşere içermemeli.
Çiçekler
Parlak olmalı, güçlü, sağlam sapının üzerindeki yapraklardan yüksekte durmalı, pürüzsüz görünmeli ve mantar lekeleri içermemeli, açılmak üzere olan tomurcuklara sahip olmalı (sapının ucuna kadar çiçek açmış olan bitkileri asla tercih etmeyin; zira tüm çiçekleri açmış olan bir bitkinin yaşam süresini tahmin etmek imkansızdır) ve evinizin dekorasyonuna uyan genel bir görsel çekiciliğe sahip olmalı.

Satıcı

Bitki genel olarak temiz ve düzenli bir görünüm mü sergiliyor? Üretim merkezleri iyi görünüyor mu? Çalışanlar hizmet etmek konusunda özenli ve ilgili mi? En temel sorularınızı cevaplayabiliyorlar mı? Bir orkide bitkisi seçmek çiçek veren herhangi bir bitkiyi satın almaktan o kadar da farklı değildir. Doğru kararı vermiş olmanın getirdiği memnuniyet hissi de bu duruma dahildir.